Telewizja i dziecko » Zagrożenia w odbiorze telewizji i kryteria oceny programów dla dzieci

Zagrożenia w odbiorze telewizji i kryteria oceny programów dla dzieci

Czy potraficie odpowiedzieć Państwo na pytanie, ile godzin dziennie Wasze dziecko spędza przed telewizorem? Jakie ogląda programy? I jaki to może mieć na nie wpływ? Jeśli nie, warto postarać się o rozeznanie.

Jakie mogą być zmiany w zachowaniach dziecka pod wpływem TV, ujawniających się na zewnątrz, jak i ukrytych w jego myślach oraz pragnieniach? Odpowiedź daje psychologia odbioru filmu i socjologia, dzięki której dowiadujemy się, że dziecko 7-9 – letnie przyjmuje treść filmu raczej jako absolutną prawdę, a swoje przeżycia filmowe odtwarza w zabawach i rysunkach.

Starsze, 10-12 lat, wyraźnie zaczyna szukać wzorów dla swej formującej się osobowości – utożsamia się z bohaterem, przejmując jako swoje jego motywy postępowania, czując się uczestnikiem wydarzeń. W dalszych latach wzrasta zdolność do syntezy wydarzeń, ale także emocjonalność przeżywania. O pełnej aktywności odbioru filmu można mówić dopiero w 16-18 roku życia.

W dobie ery elektronicznej, można mówić o pojawieniu się telewizyjnego dziecka. Inaczej niż to było w dzieciństwie własnym czy naszych dziadków, nasze dziecko jest przyzwyczajone, zgoła przystosowane do odbioru telewizji, czuje się bliskie widzianym ludziom, może inaczej niż my posługuje się słuchem i nowym „postrzeganiem telewizyjnym”. Jest autentycznie włączone w teraźniejszość, intensywniej ją przeżywa, jest człowiekiem biegnącego dzisiaj. Gorzej natomiast z tak potrzebnym myśleniem abstrakcyjnym, umiejętnością nazwania, zakwalifikowania.

Amerykańska Akademia Pediatryczna radzi rodzicom, by dzieciom poniżej dwu lat nie pozwalali oglądać TV, a starszym ograniczali dostęp. 5-6 godzin oglądania TV to już prawie same negatywy. Wielu twierdzi, że prowadzi to do uzależnienia, działa toksycznie, a w przypadku filmów nasyconych agresją wyraźnie przyczynia się do wzrostu przestępczości.

Trafniejsza byłaby rola swego rodzaju teatralnego suflera w dramacie, w którym nasze dziecko uczestniczy przed ekranem, niż karcącego mentora, który nie potrafi podzielać jego zainteresowań. Życzliwa rozmowa z dzieckiem wspominającym to, co widziało, jest wspaniałą okazją do przekazania rodzicielskich wskazań i pouczeń, wiązania jego doświadczeń i refleksji z własnymi przekonaniami i cenionymi wartościami. Stwarza się wówczas szansa wzrastania dziecka w harmonii tego, co telewizyjne, z tym, co rzeczywiste: rodzice, ich autorytet, przekonania, przykład, rady i pouczenia.

Powinno się korygować, a nawet konfrontować, ale nigdy nie pomijać i lekceważyć przeżyć i fascynacji dziecka. Świat i ludzie ukazywani mu przez telewizję, jawią się jako rzeczywistość często pełną sprzeczności, pluralizmu różnych idei i zachowań, nierzadko bez jakiejkolwiek hierarchii wartości. Bądźmy dla dziecka przewodnikiem w tej dżungli!

Zastanawiając się nad oceną treści telewizyjnych, warto zadać sobie następujące pytania:

3. Czy pomagał dziecku ocenić i zrozumieć świat, innych ludzi, samego siebie? Był wartościowy, jeśli robił to w dobrej wierze, szczerze, konstruktywnie i pouczająco, dawał właściwy obraz życia, propagował dobre obyczaje, właściwe ustosunkowanie się do wartości postawy moralnej, religii, pracy, honoru.

5. Czy zachęcał do konstruktywnych działań?

Tak, jeśli popierał różne zainteresowania, umiejętności, zdobywanie wiedzy, robienie czegoś konstruktywnego, zachęcał, by być twórczym, pracować samemu i współpracować z innymi

Adrianna Treszel, na podst. książki „Ja, dziecko i TV”, Zdzisław Grzegorz Grzegorski, poradnik dla rodziców i wychowawców.