Strona Główna
        Artykuły
Pomnażanie intelektu
Rozwój emocjonalny
Rozwój psycho-fizyczny
Otaczajacy swiat
Czytanie
Nauka języków obcych
Wychowanie
Przedszkole i szkoła
Komputer i dziecko
Telewizja i dziecko
Muzyka a rozwój
Nie zawsze jesteśmy tego świadomi
Wpływ masmediów na dziecko
Relacje między kobietą a mężczyzną rzutujące na dziecko

    Email:
    Hasło:



Zarejestruj sie!

Zapomniałeś hasła?





Rozwój psycho-fizyczny » Rozwój mowy w pierwszych latach życia



Rozwój mowy w pierwszych latach życia


Zarówno umiejętność siadania, chodzenia, czy chwytania przedmiotów zaczyna kształtować się już od pierwszego miesiąca życia dziecka – osiągając kolejne etapy doskonali się coraz bardziej.

Podobnie jest z nabywaniem kompetencji językowych: już w wieku noworodkowym możemy zacząć obserwować początki rozwoju mowy u dziecka.

Tak naprawdę wzorzec mowy zaczyna kształtować się już w wieku prenatalnym dziecka: w 3. trymestrze życia płodowego układ słuchowy dziecka jest już wystarczająco dojrzały, by odbierać dźwięki płynące do niego zarówno z wnętrza ciała matki, jak np. odgłos bicia jej serca, jak i z zewnątrz. Pierwszym i cały czas towarzyszącym dziecku głosem jest właśnie głos mamy, którym otacza ona maleństwo.

Znajome „od zawsze” dźwięki bicia serca matki oraz jej głos wpływają na niemowlę uspokajająco – dla noworodka są to jedne z nielicznych „łączników” pomiędzy nowym dla niego „światem zewnętrznym” a „światem wewnętrznym”, w którym wzrastało przez 9 miesięcy.

Warto więc rozmawiać z nienarodzonym jeszcze dzieckiem, czytać mu bajki, śpiewać kołysanki – otaczać mową już od najwcześniejszych chwil jego istnienia. W 3. trymestrze życia płodowego, gdy tempo wzrostu mózgu dziecka jest bardzo duże, doświadczenia docierające do niego za pośrednictwem rozwijających się zmysłów stają się pierwszymi doświadczeniami człowieka. Tak więc już w czasie ciąży następuje przygotowanie do mówienia.


Niemowlę przygotowuje się do nauki mowy wydając różne dźwięki – na różnym etapie rozwoju możemy obserwować zmieniającą się „mowę” niemowlęcia.

Aparat mowy wzrasta wraz z dzieckiem, a poprzez ćwiczenia doskonali się.

Wszystkie czynności związane ze ssaniem piersi są dla niemowlęcia przygotowaniem do mówienia. Karmienie naturalne jest formą profilaktyki logopedycznej: chroni dzieci przed powstawaniem i utrwalaniem nieprawidłowości w oddychaniu i połykaniu, których następstwem są wady zgryzu i wady wymowy.

Posługując się Monachijską Funkcjonalną Diagnostyką Rozwojową możemy w każdym miesiącu życia dziecka zauważyć charakterystyczne etapy rozwoju mowy, za pomocą której niemowlę komunikuje się z otoczeniem. I tak:

  • noworodek reaguje na nieprzyjemne odczucia „krzycząc na całe gardło”; krzyk ten trudno różnicować;
  • koniec 1. mies. ż. - niemowlę wyraża głód i ból poprzez różnego rodzaju krzyk;
  • koniec 2. mies. ż. – niemowlę wydaje dźwięki przypominające głoski „a” i „e”, często łączone z z „h” – np. „he”, „ehe”;
  • koniec 3. mies. ż. – pojawia się etap gruchania: niemowlę wydaje pierwsze połączone głoski gardłowe, takie jak: „e – rrhe”, „ek – che”;
  • koniec 4. mies. ż. – pojawiają się pierwsze okrzyki radości, oraz głoski podobne do „w”, „f”, „s”;
  • koniec 5. mies. ż. – wydaje rytmiczne ciągi sylabowe;
  • 6. i 7. mies. ż. – pojawia się gaworzenie, a więc wypowiadanie ciągów sylab, jak np.: „da – da”, „e – pa”, „mem – mem”, itp. Gaworzenie nie ma jeszcze określonego sensu;
  • koniec 8. mies. ż. – następuje szeptanie – ciche gaworzenie;
  • koniec 9. mies. ż. – niemowlę coraz częściej powtarza takie same sylaby, np.: „ma – ma”, „ba – ba”, „da – da”;
  • koniec 10. mies. ż. – można przeprowadzić pierwszą krótką rozmowę: niemowlę zaczyna świadomie powtarzać sylaby; dziecko zna już kilka najczęściej powtarzanych pojęć, doskonale wie już kto jest mamą, a kto tatą;
  • 11. i 12. mies. ż. – niemowlę zaczyna samodzielnie używać sylab dla określenia znanych sytuacji, np. widząc samochód mówi „brrr”, lub widząc posiłek mówi „am – am”; zaczyna reagować na zakaz „nie!”, przerywając na chwilę wykonywaną czynność (charakterystyczne jednak jest dla tego wieku szybkie zapominanie wypowiedzianych zakazów).

Z upływem kolejnych miesięcy dziecko zaczyna wypowiadać coraz więcej prostych słów, nazywając znane mu zabawki, przedmioty, rozróżniając członków rodziny.

Pierwsze słowa z 2 różnymi sylabami pojawiają się ok. 15-19 miesiąca życia – np. „pika”; ok. 20-24 miesiąca życia dziecko potrafi odmówić słownie „nie”.

Słownik dziecka bardzo szybko rozszerza się – początkowo dziecko więcej rozumie, niż samo potrafi wypowiedzieć, co wiąże się z kolejnością dojrzewania ośrodków mózgowych odpowiedzialnych za rozumienie i artykulację mowy.

Na początku 3 r. ż. zaczyna mówić o sobie w 1. osobie (forma „ja”), wypowiada pierwsze 4 – wyrazowe zdania w mowie dziecięcej, potrafi określać przynależność „moje – twoje”. A około połowy 3 r. ż. pojawiają się tak charakterystyczne pytania rozpoczynające się od słowa: „dlaczego?” – dziecko ma ogromną potrzebę zgłębiania wiedzy na każdy temat, lawinowo wzbogacając swój zasób słownictwa.

Oczywistym jest fakt, że to od rodziców i najbliższego otoczenia zależy, w jaki sposób prawidłowo rozwijające się dziecko będzie nabywało kompetencji językowych. Najważniejsze, co należy zauważyć, to fakt, że mowa może rozwijać się tylko w sytuacji, gdy dziecko jest nią otaczane. Częste rozmowy z dzieckiem, wspólne czytanie śpiewanie, słuchanie bajek muzycznych, zabawy słowno – ruchowe wspomagają rozwój mowy dzieci w każdym wieku.

Niezastąpione podczas codziennych zabaw z małymi dziećmi od 0 do ... lat są wesołe i uwielbiane przez dzieci wierszyki – masażyki oraz zabawy paluszkowe. Zabawy te wykorzystują różnego rodzaju ruch, bazują na bliskim kontakcie dorosłego z dzieckiem. Wprowadzając je w atmosferze bezpieczeństwa i wesołej zabawy stwarzamy dziecku okazję m. in. do poznania własnego ciała, nauczenia się nowych schematów ruchowych, oraz poznania nowych słów oraz zwrotów.

Spośród bogatego repertuaru wierszyków, na których opierają się masażyki i zabawy paluszkowe, biorąc pod uwagę możliwości percepcyjne dziecka w różnym wieku, możemy wybrać odpowiednie zabawy tak dla niemowlęcia, jak i dla kilkulatka.

Oto wybrane wierszyki – masażyki, oraz zabawy paluszkowe, które możemy znaleźć w gorąco polecanych każdemu Rodzicowi książeczkach: „Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki” w opracowaniu prof. Marty Bogdanowicz...


Rzeczka
Płynie, wije się rzeczka
Jak błyszcząca wstążeczka.
(na plecach/brzuszku dziecka rysujemy falistą linię)
Tu się srebrzy, tam ginie,
(delikatnie je drapiemy, wsuwamy palce za kołnierz)
A tam znowu wypłynie.
(przenosimy dłoń pod pachę dziecka i szybko ją wyjmujemy)

Wieloryb i rybki
Raz rybki w morzu brały ślub
(rysujemy na plecach dziecka faliste linie)
I tak chlupały: chlup, chlup, chlup.
(lekko stukamy w nie rozluźnionymi dłońmi)
A wtem wieloryb wielki wpadł
I całe towarzystwo zjadł.
(delikatnie przykrywamy własnym ciałem ciało dziecka – zachęcamy je, aby samo wydostało się z „kryjówki”; zabawę możemy zakończyć całuskami)

...oraz „Zabawy paluszkowe” autorstwa Krzysztofa Sąsiadka:

Rodzina
Ten pierwszy – to nasz dziadziuś.
A obok – babunia.
Największy – to tatuś.
A przy nim – mamunia.
A to jest – dziecinka mała!
Tralalala, la, la...
A to – moja rączka cała!
Tralalala, la, la...

(zaczynamy zabawę od dłoni zamkniętej w pięść, po kolei, począwszy od małego palca i zgodnie z treścią wierszyka otwierając palce )

Grzybki
W lesie grzyby sobie rosły.
(dłoń zamknięta w pięść)
Nagle wszystkie się podniosły.
(otwieramy wszystkie palce)
Ujrzały zająca.
Wszystkie się schowały.
Tylko nie ten mały.
(zamykamy palce oprócz najmniejszego)
Przyszedł zając, ugryzł go,
(łapiemy małego paluszka – grzybka)
Wszystkie grzyby mówią: „Sio!”
(machamy odganiając zajączka)


Bawiąc się z dzieckiem, warto pamiętać, że:

  • najbliższe otoczenie powinno świadomie kierować rozwojem mowy:
  • mówiąc do dziecka mówmy poprawnie;
  • gdy dziecko nie ma ochoty na zabawę, czy też wypowiadanie słów, nie należy go zmuszać;
  • zabawy należy często zmieniać uatrakcyjniać, ponieważ koncentracja uwagi małego dziecka jest bardzo mała;
  • zachęta i pochwała wspaniale mobilizują do działania;
  • ćwiczenia należy wykonywać razem z dzieckiem, a do wspólnych zabaw zachęcać wszystkich członków rodziny;
  • wprowadzając nowe słowa określające przedmioty lub sytuacje, pokazujemy je na konkretach (zabawki, obrazki, otaczająca nas przyroda).

Agnieszka Sadowska – www.berek.pl

Bibliografia:

  1. Pierwsze 365 dni życia dziecka, Theodor Hellbrugge, J. Hermann von Wimpffen
  2. Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki, oprac. prof. Marta Bogdanowicz
  3. Zabawy paluszkowe, Krzysztof Sąsiadek
W pierwszych latach życia dziecka jego rozwój przebiega najdynamiczniej: różnica pomiędzy nieporadnym noworodkiem, a 12-miesięcznym dzieckiem jest ogromna, a rezolutny przedszkolak nie przypomina już bobasa, który niepewnie stawiał pierwsze samodzielne kroki. Kolosalne różnice zauważalne są we wszystkich sferach rozwoju: ruchowej, psychicznej i społecznej.
Ostatnio dodane artykuły

Obowiązkowe szczepionki upośledzające dzieci
Telefon komórkowy groźny dla dziecka
Z dzieckiem w bezpieczną podróż
Wygrana wojna o dziecięce serduszka
Jak uodparniać i hartować dziecko?
Właściwa dieta a umysł dziecka
Alternatywne sposoby żywienia dzieci na przykładzie diety wegetariańskiej
Wiejskie mleko może chronić dzieci przed astmą i katarem siennym
Karmiąc dzieci matki zmniejszają ryzyko wystąpienia u siebie ataku serca
Pokaż jak mnie kochasz, a ja Ci zaufam
Najczęściej czytane artykuły

Uwodzicielska Barbie
Zmiany rozwojowe niemowlaka
Zabawy fundamentalne - znakomity program edukacyjny dla dzieci w wieku 0-6 lat
Pomigaj mi, mamo! Język migowy u niemowląt fenomenalnie działa na rozwój mowy i rozwój intelektualny
Inteligencja emocjonalna – jak to działa i co to takiego?
Skutki picia w ciąży bywają dramatyczne…
Telefon komórkowy groźny dla dziecka
Skarbonki w krótkich majteczkach
Odkrycie metody Wygotskiego
Dlaczego muzyka jest ważna w okresie prenatalnym oraz niemowlęcym?
Copyright © 2006-2009. All rights reserverd! Get Firefox